رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور می گوید: طبق قانون برنامه ششم توسعه سالانه باید 3 درصد از حجم دولت (به غیراز وزارت آموزش و پرورش) کاسته شود، با این حال قانونگذار اجازه داده تا به ازای هر سه خروجی، یک نیروی جدید در بدنه دولت جذب شود. برهمین اساس قرار است در سال‌جاری 35 تا 40 هزار نفر در دستگاه‌های مختلف استخدام شوند.
به گزارش سری استخدامی، پس از تصدی حداکثری دولت در بخش‌های اقتصادی کشور در دهه 60، از اوایل دهه 70شمسی با تصویب قوانین و مقررات مختلف تلاش شد تا ضمن واگذاری بخشی از تصدی‌ها از تعداد نیروی انسانی و حجم دولت نیز کاسته شود. از سوی دیگر افزایش شفافیت در حقوق و دستمزد دولتی‌ها از مواردی بود که در سال‌های اخیر در دستور کار قوه مجریه قرار گرفته است، هدفی که با راه اندازی «سامانه حقوق و دستمزد» و ثبت اطلاعات کارکنان قوای سه‌گانه و حتی نهادهای زیر نظر رهبر معظم انقلاب قرار است محقق شود. بعد از تحولات متعدد و تفکیک و ادغام‌ها، از سال ۱۳۹۲ یک بار دیگر با تفکیک سازمان امور اداری و استخدامی از سازمان برنامه و بودجه (در قالب سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی) این سازمان مسئولیت امور مربوط به اداری و استخدامی و هماهنگی‌های آن را برعهده دارد. برهمین اساس جمشید انصاری، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در گفت‌وگو با روزنامه ایران، آخرین تحولات دولت درتعداد نیروی انسانی و تکالیفی را که قانون برعهده دولت گذاشته است، تشریح می‌کند. به گفته وی، طبق قانون برنامه ششم توسعه سالانه باید ۳ درصد از حجم دولت (به غیراز وزارت آموزش و پرورش) کاسته شود، با این حال قانونگذار اجازه داده تا به ازای هر سه خروجی، یک نیروی جدید در بدنه دولت جذب شود. برهمین اساس قرار است در سال‌جاری ۳۵ تا ۴۰ هزار نفر در دستگاه‌های مختلف استخدام شوند.
اما سوالات متداول در مورد این آزمون :
طبق اعلام قبلی شما، قرار است در سال‌جاری حدود ۴۰ هزار نفر در دستگاه‌های دولتی جذب شوند. این نیروها در چه قالبی و در چه بخش‌هایی به کار گرفته می‌شوند؟
در دولت هر ساله بخشی از کارکنان دولت پس از اتمام دوره خدمت، بازنشسته و از خدمت دولت خارج می‌شوند؛ یعنی به‌طور معمول کارکنان دستگاه‌های دولتی برای یک دوره زمانی ۳۰ تا ۳۵ ساله خدمت می‌کنند.
هرچند قانونگذار دولت را مکلف کرده است که هر ساله بخشی از نیروهای خود را کاهش دهد، ولی با توجه به خروجی‌ها در برخی از بخش‌ها نیازمند جذب نیروی جدید هستیم.
همچنین به دلیل گسترش برخی از خدماتی که دولت ارائه می‌دهد یا افزایش گستره جغرافیایی ارائه این خدمات به نیروی جدید نیاز پیدا می‌کنیم. وقتی شهرستان جدیدی ایجاد می‌شود، ادارات جدیدی در آن شکل می‌گیرد که به کارکنان جدید نیاز دارند. یا ممکن است که توسعه جغرافیایی نباشد، برای مثال با افزایش تعداد دانش‌آموزان در یک مقطع تحصیلی در یک دوره زمانی خاص به معلمان بیشتری نیازپیدا می‌کنیم.
با توجه به مجموعه این عوامل و براساس برنامه‌ریزی تأمین نیروی انسانی دولت، میزان نیاز دستگاه‌های اجرایی به استخدام نیروی جدید مشخص می‌شود. البته رقم دقیق و قطعی ورودی‌های جدید پس از برگزاری آزمون‌های استخدامی مشخص می‌شود.
با وجود این، برآوردی که برای استخدام‌های جدید سال‌جاری داریم، بین ۳۵ تا ۴۰ هزار نفر است. البته وقتی که گفته می‌شود بخش دولتی منظور وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی است وگرنه اگر ورودی‌های جدید به نیروهای مسلح که آن‌ها نیز جزو دولت محسوب می‌شوند و همچنین نهادهای عمومی غیردولتی مانند شهرداری‌ها را هم به این آمار اضافه کنیم، مجموع جذب نیرو در سال‌جاری بالغ بر ۴۵ تا ۵۰ هزار نفر خواهد بود.
کدام دستگاه‌های دولتی سهم بیشتری در جذب حدود ۴۰ هزار نیروی جدید دارند؟
دستگاه‌های دولتی به نسبت نیروی موجود خود از ورودی‌های جدید سهم می‌برند. نه‌اینکه به وزارت آموزش و پرورش سهم بیشتری اختصاص داده می‌شود و به وزارت جهاد کشاورزی نیروی کمتری داده می‌شود؛ بلکه چون وزارت آموزش و پرورش نزدیک به یک میلیون نفر، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بیش از۵۰۰ هزار نفر و وزارت جهاد کشاورزی نزدیک به ۷۰ هزار نفر نیرو دارند، میزان خروجی نیروی آن‌ها نیز برهمین اساس انجام می‌شود. درواقع حدود یک‌سی‌ام تعداد نیروهای هر دستگاه در هر سال پس از بازنشستگی از خدمت دولت خارج می‌شوند. به همین دلیل دستگاه‌هایی که تعداد نیروی انسانی بیشتری دارند، خروجی بیشتر و در نتیجه سهم بیشتری هم از ورودی‌های جدید دارند.
نیروهایی که قرار است در سال‌جاری جذب دولت شوند، همان کسانی هستند که هم‌اکنون به صورت قراردادی در دستگاه‌ها مشغول به کارند؟
خیر، لزوماً این‌گونه نیست. استخدام پیمانی در دولت تنها از طریق آزمون انجام می‌شود و هر کسی بخواهد به صورت پیمانی جذب دولت شود حتماً باید درآزمون شرکت و حد نصاب نمره قبولی را کسب کند. استخدام در دولت ضمن اینکه حقی است برای جوانان که بتوانند فرصت خدمت به کشور و مردم را در دستگاه‌های دولتی به دست آورند، حقی هم برای مردم است که برای دریافت خدمات دولت از توانمندترین و بهترین نیروها بهره‌مند شوند و شایسته‌ترین افراد به استخدام دولت درآیند؛ لذا، کارکنان قراردادی شاغل در دستگاه‌ها یا شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات هم باید درآزمون شرکت کنند و قانوناً هیچ اولویتی برای آن‌ها وجود ندارد و آزمون استخدامی در فضای رقابتی انجام و هرکس که شایسته‌تر است به استخدام دولت در می‌آید.
معمولاً چند درصد از نیروهای قراردادی شاغل در دستگاه‌ها به پیمانی تبدیل وضعیت می‌شوند؟
براساس اطلاعاتی که از سال‌های گذشته داریم بیشترین قبولی‌ها در آزمون‌های استخدام پیمانی نیروهای جدیدی هستند که از بیرون سازمان‌ها جذب می‌شوند و نیروهای قراردادی دستگاه‌ها سهم اندکی دارند و توفیق چشمگیری در آزمون‌های استخدامی ندارند. علت آن هم این است که نیروهای شاغل در دستگاه‌ها هیچ امتیازی برای جذب به صورت پیمانی ندارند و برهمین اساس متقاضیانی که از بیرون در آزمون شرکت می‌کنند به علت اینکه به تازگی از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند آمادگی بیشتری برای آزمون دارند، اما نیروهای شاغل ممکن است که سال‌ها از درس و دانشگاه فاصله گرفته باشند و نتوانند با داوطلبان جدید استخدام رقابت کنند.
در سال های اخیر چه تعداد از کارکنان دولت کاسته شده است؟
در آغاز کار دولت یازدهم در سال ۹۳ تعداد نیروی انسانی دولت ۲ میلیون و ۳۸۴ هزار نفر بود که براساس آمار پایان سال ۱۳۹۷ تعداد کارکنان به ۲ میلیون و ۲۷۹ هزار نفر رسیده است. براین اساس حدود ۱۰۵ هزار نفر نیروی انسانی دولت در این دوره پنج‌ساله کاهش یافته است، البته، با توجه به اینکه آمار نیروی انسانی دولت پس از پایان هر سال استخراج و اعلام می‌شود ظرف سه ماه آینده آمار کارکنان در سال ۱۳۹۸ هم مشخص و آمار دقیق‌تری از کاهش نیروی انسانی دولت قابل ارائه خواهد بود.
